Op het Zuiderdiep rijden stadsbussen waar ooit binnenschepen voeren. Ook op het Damsterdiep is het water vervangen door asfalt. Aan de rand van onze Schildersbuurt is het niet anders. Op het Hoendiep wordt de hele dag door geparkeerd in plaats van aangemeerd. En op de Westerhaven vissen de mensen alleen nog maar naar koopjes. Het is typisch Nederlands. Het is onze handelsgeest. Is het economisch interessant om al die prachtige waterpartijen dicht te plempen? Dan doen we dat. Rigoureus. Op naar meer welvaart.
Nog zo’n oud-Hollandsche moneymaker is projectontwikkeling. In de stad betekent dat regelmatig: een mooi oud gebouw platgooien en er iets nieuws neerzetten met meer vierkante meters. Meer rendement. Architectonisch niet al te ingewikkeld, want dat kost alleen maar geld. Aan de Kraneweg voltrok zich begin jaren 90 zo’n drama. Daar stond ooit de Westerkerk. Een prachtig kerkgebouw uit 1906, met aangebouwde kosterswoning. Ontworpen door de Amsterdamse architect Tjeerd Kuipers. Geen kleine jongen; hij werkte bij het bureau van de beroemde architect en stedenbouwkundige Berlage. De Groningse Westerkerk had dan ook Berlagiaanse kenmerken en vele Jugendstildetails. Een van de parels van de buurt. In 1994 ging de kerk onder luid protest plat en verscheen er een gebouw dat wat mij betreft het lelijkste appartementencomplex van onze Schildersbuurt genoemd mag worden. Met afstand: De Cranedwinger. Boven op dit gedrocht staat de oude kerkhaan te glimmen. Als herinnering aan de Westerkerk. Bedoeld als knipoog. Voor mij is het een doorn in het oog. Hij doet me voortdurend herinneren aan deze stedenbouwkundige ramp. Dit kan alleen maar in het zakelijke Nederland, dat zo steeds lelijker wordt. Geen wonder dat wij in de zomer massaal richting mediterrane landen als Frankrijk en Italië vertrekken. Natuurlijk voor het mooie weer, maar ook om ons te omringen met eeuwenoude, architectonische schoonheid. Daar worden we namelijk vrolijk van. Gelukkig misschien wel.
Inmiddels hebben creatieve handelsgeesten iets nieuws bedacht in onze buurt. Optoppen. Ik kwam het woord recent tegen op de vele posters achter de ramen in de buurt. Ik had er nog nooit van gehoord. Wikipedia bracht uitkomst: een opbouw voor bestaande panden, vaak bedoeld om relatief goedkoop extra ruimte te creëren. Het is een nieuwe truc van huisjesmelkers om nog meer studentenkamers te realiseren in onze buurt. Zo wordt de 15%-norm – die de Gemeente heeft opgelegd om studentenbewoning enigszins binnen de perken te houden – slim ontweken. Dat het aanzicht van oude panden en passant wordt vernacheld, zal de projectontwikkelaars worst zijn. Alles voor de huuropbrengst.
Het is hoog tijd dat de beleidsmakers in Nederland en Groningen hun economieboekjes van de middelbare school weer eens van zolder halen. En dat ze daarin op zoek gaan naar het verschil tussen welvaart en welzijn. Maar dan komt het lastigste stuk: nadenken. Nadenken over de vraag waar de grootse groep mensen anno 2014 gelukkig van wordt. Laat ik een beetje helpen: ik had wel een schrijfstudio in de Westerkerk willen hebben. En dan na een productieve werkdag even een biertje drinken op een terrasje aan het water van de Westerhaven.
Deze column verscheen in de wijkkrant van de Groningse Schildersbuurt in december 2014.
Richard Boekweg
Ben het helemaal eens met het stuk over de Westerkerk. Woon nu 41 jaar in kostverloren en vaak over de Kraneweg gekomen om naar de stad te gaan en elke keer denk je er weer aan hoe jammer het is dat ze die oude kerk hebben weggehaald. Jammer dat alles maar gesloopt word. Word er zelfs wel eens een beetje verdrietig van dat alles zomaar zonder gevoel vervangen word zonder dat er naar de mensen eromheen geluisterd word.
Loek Mulder
Hey Pierre,
Hoe de koopman van de dominee wint is bij de afbraak van de Westerkerk letterlijk realiteit geworden. Tot mijn grote ergernis en verdriet kijk ik vanuit mijn kantoor in de Kranepoort dagelijks uit op de Cranedwinger, inderdaad een draak van een gebouw. Door de naam met een hoofdletter C te laten beginnen is in de typische gedachtegang van projectontwikkelaars gepoogd het complex nog enige chique mee te geven, maar uiteindelijk benadrukt zelfs de naam daardoor alleen maar de lelijkheid.
Wel mooi aan de foto is dat er een Fiat 132 voor staat geparkeerd. Een limousine uit Italië van de jaren tachtig. Mijn vader spreekt er nog over als de mooiste auto die hij in bezit heeft gehad.
Groet!,
Loek
Jeroen Eefting
Tjonge,
Ik dacht dat deze flat ergens uit de jaren 70 kwam. Nu blijkt hij dus uit mid jaren 90 te komen. Rijp voor de sloop voordat het er al stond.
Dan moet ik die Westerkerk ook nog wel eens gezien hebben, maar dat kan ik mij niet meer herinneren.
Ik denk dat mijn zusje en haar vriend, liever de kerk als uitzicht vanuit hun achtertuin hadden, dan dit geval.
Ik kwam op dit artikel toen ik optoppen als zoekterm had ingevuld. Een afbraak van de identiteit van De Stad.
Groetjes,
Jeroen Eefting