De Melkweg. Zo’n straatnaam verwacht je niet in de Schildersbuurt. Melk is een vreemde eend in de bijt tussen Eerelman, Mesdag, Wassenbergh en Israëls. Melk is dan ook geen schilder, het verwijst naar iets heel anders. Toen de Schildersbuurt nog lang niet was aangelegd, stonden hier namelijk al koeien. Wachtend. Ze hadden dan uren gelopen over een matig begaanbare zandweg die inmiddels – geasfalteerd en wel – Kraneweg heet. Voordat de koeien via de Kranepoort de stad in liepen, werden ze hier nog snel even gemolken. De hele dag met een volle uier op het marktplein was namelijk geen pretje. Bovendien, een koe die melk lekt uit haar uiers, verkoop je niet zo snel.

Aan de Melkweg, en in de straten er achter, waren hierdoor veel melkhandels gevestigd. Als je goed kijkt, kun je daar nog sporen van vinden. Zoals in de zijgevel van Leeuwarderstraat 50. Daar bevindt zich een geveltableau van een melkmeisje. Eigenlijk een stevige melkmeid, met een juk op haar schouders. Op de gevelsteen is te lezen dat de melkhandel die er ooit zat van de familie Oosterveld was. Het tableau is overigens geplaatst in 1950 en gemaakt door keramist Anno Smith (1915-1990).

Maar er is nog iets met die Melkweg. Waar bijna alle straten in de Schilderbuurt kaarsrecht voor orde zorgen in de wijk, rommelt en slingert deze weg maar wat aan. De straat begint aan de Dr. C. Hofstede de Grootkade, de straat met de meest voorname klank van de hele buurt. De Melkweg is daar nauwelijks een straat te noemen; het is eerder een groot tochtgat tussen Reitdiep en Kraneweg. En staat diagonaal op beide. Aan de andere kant van de Kraneweg vervolgt de Melkweg schots en scheef, met hier en daar een scherpe knik haar weg. Lopend in de straat vraag je je af hoe het met de planoloog was gesteld toen hij de Melkweg tekende. Maar vanuit de lucht en op de kaart wordt alles duidelijk. De Melkweg liep namelijk parallel aan de oude stadsmuur met haar dwingers, die in de middeleeuwen elke stad moest beschermen tegen indringers. En ook in Groningen leek die wal op een ster zoals kinderen die tekenen: met wel tien punten of meer. Op het plein van het aangrenzende Kasteel – het voormalig Natuurkundig Laboratorium van de universiteit – staat nog een stuk van die oude stadsmuur. Van een mevrouw die de stoep voor haar huis aan de Melkweg aan het schoonvegen was, hoorde ik laatst dat de bewoners zich daar sterk voor hebben gemaakt. De gemeente wilde het brokstuk weghalen, maar de Melkweggers streden met petities, handtekeningen én succes voor een restje historie van hun straat.

De Melkweg. Een straat met een verhaal. Meerdere verhalen zelfs. Een straat met karakter. En dat is terug te zien in de mensen die er wonen. Wellicht krijgt iedere straat wel de bewoners die het verdient.

Deze column verscheen in februari 2012 in de wijkkrant van de Schildersbuurt in Groningen.